ΕΠΑΝΑΙΜΑΤΩΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΥΟ ΕΣΩ ΜΑΣΤΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ

Η παράκαμψη των στεφανιαίων αποτελεί τη συχνότερη καρδιοχειρουργική επέμβαση. Η πρώτη επέμβαση υπό εξωσωματική κυκλοφορία έγινε το 1968 από τον Favaloro και αποτελούσε τη θεραπευτική μέθοδο εκλογής για συμπτωματικούς ασθενείς με σοβαρή στεφανιαία νόσο. Έκτοτε υπάρχει συνεχής πρόοδος κυρίως στην καλύτερη προστασία του μυοκαρδίου περιεγχειρητικά και τη βελτίωση της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Παρουσιάζονται νέες τεχνικές χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία, τεχνικές χωρίς χειρισμούς στην αθηρωματική ανιούσα αορτή και χρησιμοποιούνται τα αρτηριακά μοσχεύματα ( έσω μαστική αρτηρία, κερκιδική και γαστροεπιπλοїκή αρτηρία). Αποτέλεσμα είναι η ελάττωση της νοσηρότητας, της θνητότητας και τα καλύτερα άμεσα και απώτερα αποτελέσματα.

Οι ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας της στεφανιαίας νόσου είναι κυρίως η νόσος του στελέχους και η  σύμπλοκη νόσος των τριών κυρίων αγγείων της καρδιάς ιδιαίτερα σε ύπαρξη κεντρικών βλάβών ή σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη , όπου υπερτερεί των άλλων συντηρητικών ή επεμβατικών μεθόδων (διαδερμική επέμβαση στα στεφανιαία – PCI – stents). Οι τελευταίες πολυκεντρικές προοπτικές μελέτες που έγιναν, έδειξαν ότι η παράκαμψη των στεφανιαίων υπερτερεί σε αυτές τις ομάδες ως προς την αποφυγή μειζόνων καρδιακών συμβαμάτων και την ανάγκη επανεπέμβασης.

Η έσω μαστική αρτηρία θεωρείται το καλύτερο μόσχευμα και έχει αποδειχθεί ότι υπερτερεί της σαφηνούς φλέβας. Η τοποθέτηση της στον πρόσθιο κατιόντα κλάδο, που είναι το κύριο αγγείο της καρδιάς, έχει τα καλύτερα αποτελέσματα και τη μικρότερη ανάγκη επανεπέμβασης από οποιαδήποτε άλλη θεραπευτική μέθοδο. Η βατότητα της ξεπερνάει το 90 – 95% την 20ετία. Αυτό οφείλεται σε ανατομικές και βιοχημικές ιδιότητες που έχει η αρτηρία. Η έκκριση προστακυκλίνης, η ακεραιότητα του έσω ελαστικού χιτώνα και η σπανιότητα των μυϊκών ινών του μέσου χιτώνα, είναι παράγοντες που έχουν ως αποτέλεσμα την αντιθρομβωτική της ιδιότητα και την αποφυγή δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας.

Η αριστερή έσω μαστική insitu αναστομωμένη στον αριστερό πρόσθιο κατιόντα κλάδο.  

Η δεξιά έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στη δεξιά στεφανιαία αρτηρία και η αριστερή έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στον αριστερό πρόσθιο κατιόντα κλάδο.

Η δεξιά έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στον επιχείλιο κλάδο της περισπωμένης και η αριστερή έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στον αριστερό πρόσθιο κατιόντα κλάδο. 

Η δεξιά έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στον πρόσθιο κατιόντα κλάδο και η αριστερή έσω μαστική αρτηρία αναστομωμένη στον επιχείλιο κλάδο της περισπωμένης.

Η χρήση αρτηριακών μοσχευμάτων και ιδιαιτέρως των δύο έσω μαστικών αρτηριών σε νεότερες ηλικίες έχει τα καλύτερα μακροχρόνια αποτελέσματα. Στη κλινική μας χρησιμοποιούμε και τη δεξιά έσω μαστική αρτηρία για την επαναιμάτωση του πιο σημαντικού τμήματος του μυοκαρδίου της αριστεράς κοιλίας (μετά την επαναιμάτωση του προσθίου κατιόντα κλάδου από την αριστερή έσω μαστική αρτηρία) σε ασθενείς κάτω των 80 ετών ή σε όσους έχουν προσδόκιμο επιβίωσης πάνω από 10ετία. Σχετικές αντενδείξεις θεωρούμε τη περίπτωση επείγουσας εγχείρησης, όπου απαιτείται άμεση υποστήριξη με εξωσωματική κυκλοφορία, την αναπνευστική ανεπάρκεια, ιδιαίτερη παχυσαρκία ή διάφορους ανατομικούς λόγους. Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αποτελεί αντένδειξη χρήσης της δεξιάς έσω μαστικής αρτηρίας, ιδιαίτερα σε νέους ασθενείς, εκτός αν συνυπάρχουν παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης ή διάσπασης στέρνου ( λήψη κορτικοστεροειδών, παχυσαρκία, ανοσοκαταστολή, κτλ).

Από το 2003, όπου η κλινική μας λειτουργεί στο Ιασώ – Metropolitan General και έχοντας καθιερώσει στην πράξη τη χρήση των δύο έσω μαστικών αρτηριών για την επαναιμάτωση του μυοκαρδίου, δεν παρατηρήσαμε επιπλοκές εκ του αναπνευστικού, ούτε λοιμώξεις ή αστάθεια – διάσπαση στέρνου στους ασθενείς που τοποθετήσαμε δύο έσω μαστικές αρτηρίες.

Συμπερασματικά η χειρουργική επαναιμάτωση του μυοκαρδίου με χρήση δύο έσω μαστικών αρτηριών σε ασθενή με νόσο του στελέχους ή των τριών κυρίων αγγείων της καρδιάς είναι η θεραπευτική μέθοδος εκλογής σε ηλικίες κάτω των 80 ετών, όπου παρατηρείται το καλύτερο μακροχρόνιο αποτέλεσμα και η αποφυγή μειζόνων καρδιακών συμβαμάτων και επανεπέμβασης.

Νικόλαος Μιχαλόπουλος, MD
Καρδιοχειρουργός
Διευθυντής B’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής
Metropolitan General

Με αφορμή τη συμπλήρωση 10 ετών από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του οδηγού φαρμάκων Γαληνός, η εταιρεία Ergobyte παρουσιάζει το νέο εργαλείο «Μητρότητα και φάρμακα». Φιλικό προς τον χρήστη, παρέχει πληροφορίες για την ασφάλεια χορήγησης ενός φαρμάκου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή τη συμβατότητά του με τον θηλασμό.

Παρότι συστήνεται η αποφυγή φαρμάκων κατά τη διάρκεια της κύησης, ιδιαίτερες καταστάσεις όπως χρόνιες παθήσεις, συμπτώματα της εγκυμοσύνης και λοιμώξεις, τα καθιστούν απαραίτητα. Ο ιατρός πρέπει να έχει στη διάθεσή του όλες τις πληροφορίες για να αποφασίσει τεκμηριωμένα αν η χορήγηση ενός φαρμάκου ενέχει περισσότερα οφέλη από ό,τι κινδύνους για την υγεία της μητέρας και του βρέφους.

Διανύοντας την εποχή της υπερπληροφόρησης, είναι σημαντικό και για τη μητέρα να έχει πρόσβαση σε έγκυρες πηγές. Σε αυτό το πλαίσιο, το εργαλείο «Μητρότητα και φάρμακα» παρέχεται ελεύθερα στο κοινό μέσα από το Galinos.gr. Η Μάρθα Ζαχαριάδου, Product Manager της Ergobyte, τονίζει: «Η περίοδος της εγκυμοσύνης και του θηλασμού είναι συναρπαστική αλλά και αγχώδης για μια γυναίκα. Η νέα υπηρεσία του Galinos.gr είναι το μοναδικό εργαλείο που ενημερώνει στα ελληνικά για την ασφάλεια χρήσης φαρμάκων κατά την κύηση και την γαλουχία.».

Τα τελευταία 10 χρόνια, το Galinos.gr έχει καταξιωθεί στην Ελλάδα ως το Google για τα φάρμακα. Με 950.000 ιατρούς, φαρμακοποιούς, νοσηλευτές και ασθενείς να το επισκέπτονται σε μηνιαία βάση, είναι πολλά περισσότερα από μια βάση δεδομένων φαρμάκων. Αποτελεί τον ηλεκτρονικό σύμβουλο του επιστήμονα υγείας, προσφέροντας καινοτόμα εργαλεία υποστήριξης απόφασης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ασφαλιστικοί οργανισμοί, κλινικές και νοσοκομεία επιδιώκουν τη διασύνδεση των πληροφοριακών τους συστημάτων με τον Γαληνό για να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του.

Ο Δρ. Αθανάσιος Κλέωντας, Επιστημονικός Διευθυντής της Ergobyte, αναφέρει σχετικά: «Η κωδικοποίηση πληροφοριών για τα φάρμακα ξεκίνησε το 2008. Πλέον διαθέτουμε πάνω από 26.000 κανόνες συνταγογράφησης οι οποίοι αξιοποιούνται στις καινοτόμες υπηρεσίες υποστήριξης απόφασης του Γαληνού. Είμαστε πεπεισμένοι ότι το νέο εργαλείο για τη μητρότητα θα τύχει μεγάλης αποδοχής από την ιατρική και φαρμακευτική κοινότητα, όπως ο έλεγχος συγχορήγησης πριν από μερικά χρόνια.».

Ο Γαληνός είναι μια αμιγώς ιδιωτική πρωτοβουλία της εταιρείας πληροφορικής Ergobyte που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και δραστηριοποιείται στον χώρο της ψηφιακής υγείας από το 2002.